-
کانال لغت‌بازی در تلگرام
1396/07/29 08:50
T.me/Loghatbazi
-
زمستان در زیبایی شناسی ادبیات فارسی گذشته
1394/11/04 20:47
شما شعری در ادبیات فارسی قدیم دیدین یا شنیدین که مبنای زیبایی‌شناسیش با مبنای زیبایی‌شناسی امروزی‌ها درباره‌ی زمستان مشابه باشه؟ به نظر میاد در عصر جدید تماماً مبنای زیبایی‌شناسی «خزان و زمستان» تغییر کرده. در قدیم یا از «نخوت باد دی» سخن می‌گفتن و یا از شباهت خزان و مرگ، و یا اینکه باید دوران سخت رو تحمل کرد تا به...
-
حافظ برای جوان‌ترها
1394/11/04 20:44
(این عنوانِ فرعیِ کتابِ «پادشاه صورت و معنا»ی مسعود خیام است و چیزی کم از فحش ندارد. از چند جهت! کسی که تاریخ می‌خواند و می‌داند، به قول سن برنار کوتوله‌مردی است که بر شانه‌های غولی سوار است، برای او دیگر سن و سال وجهی ندارد و شاید بالاتر و بهتر از پیر ببیند حتی در خشت خام). القصه، حافظ بیتی دارد بدین صورت: رشته عمرم...
-
موسی بشد؛ به وادی ایمن قبس نماند
1394/09/01 12:05
داریوش آشوری در کتاب «ایرانشناسی چیست» در مورد اخوان ثالث آورده است: «و تنها پناه او باده است، زیرا موسایی نیست که قبسی برافروزد» ص 73. جناب آشوری، قَبَس را برنمی‌افروزند، بلکه قبس، خود، برافروخته است. قبس در لغت به معنای آتشی است که از جای دیگر برمی‌گیرند یا به عبارت دیگر همان‌طور که بهاءالدین خرمشاهی در قرآن تقریباً...
-
فضاسازی‌های گوناگون در شعر حافظ
1394/08/29 10:39
در برخی از ابیات حافظ بسته به اینکه چه کلمه‌ای را اساسِ توجّه و عطف و یا به قول ویلهلم وونت در «مرکز دید» خود، در تقابل با «میدان دید» قرار دهیم (آنچه بعدها در پدیدارشناسی هوسرل و نظریه‌ی ادراک ویتگنشتاین بسط یافت) فضاهای گوناگونی خلق می‌شود. در جایی من این فضاسازی را جهت تقریب به ذهن، به «نتِ شاهد» در موسیقی ایرانی...
-
حافظ‌بس و نسخه‌شناسی‌بس
1394/08/05 21:09
رضا براهنی در «بحران رهبری نقد ادبی» می‌گوید: «بعد از اینکه ما حافظ «خانلری» را داریم، به نظر من دیگر باید از تصحیح نسخه‌ها و نسخه‌یابی فراتر برویم. تا کی می‌خواهیم خودمان را محدود بکنیم به این که هی بگوییم بیت فلان قبل از فلان بوده است و کلمه فلان نبوده است و بهمان بوده است ... » پاسخ من این است که دیگران می‌توانند و...
-
ایهام تبادر و تصحیف
1394/07/23 17:12
عده‌ای از دوستان اشکال می‌کردند که ایهام تبادر و ایهام خط و تصحیف چندان برجسته نیست که ذکرشدنی باشد و در این راستا مقاله‌ی «راه‌های انتشار یک شعر در قدیم» محمدرضا شفیعی کدکنی را شاهد می‌آوردند که در آن استدلال شده است انتشار یک شعر در قدیم مبتنی بر سنت شفاهی بوده است و مردمان قدیم بیشتر شعر را گوش می‌کردند تا صورت...
-
طومار و سجل
1394/07/06 11:14
تفاوت طومار و سجل: بین این دو تفاوتی است ظریف که از دید بسیاری از مترجمان پنهان مانده است. طومار واژه‌ای یونانی‌تبار، اما سجل عربی است. سجل بنا به گفته‌ی مفردات راغب، با سجیل از یک ریشه است و در اصل به معنای تخته سنگ بوده که بر روی آن می‌نوشتند، بنابراین سجل، منشور است، وَرَقه است، ولی طومار چیزی است درنوریده و...
-
سال وفات امیر شیخ ابواسحاق در شعر حافظ
1394/07/06 11:04
دقیقاً هفتصد سال پیش در چنین روزی و چنین ساعتی یعنی بعد از ظهرِ جمعه بیست و دوم جمادی الاولِ سال 758 هجری قمری امیر جلال‌الدین ابواسحاق اینجو به اشارتِ امیرمبارزالدین در میدان سعادت شیراز گردن زده شد. حافظ را با وی دوستی بوده است و این بیت معروف راستی خاتم فیروزه بواسحاقی خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود را به یاد وی...
-
معرفت فلسفی
1394/07/06 10:46
دیروز با دو بچه گربه‌ی زاده شده از گربه‌ی خانگیمان که از نگاه اسانسیالیستی من، به کتگوری گربه‌های خیابانی تعلق دارند، بحثی فلسفی داشتم. من با این دو بچه گربه دو مشکل عمده دارم. الف) این دو به شدت از انسان فراری هستند حتی برای غذا، و اصلا رفتار حیوان اهلی را ندارند. ب) اگر من به این دو غذا بدهم مادر حسودشان ما را ترک...
-
ترجمه‌ی شعر
1394/07/06 10:44
فکر می‌کنم زبان آلمانی بیش از هر زبان دیگر در ترجمه‌ی اشعار حافظ مستأصل شود. همان‌طور که برگردان بازی‌های زبانی نیچه بین واژه‌های مونث «die Wahrheit» به معنای حقیقت و «die Frau» به معنای زن به زبان فارسی ناممکن است، در زبان فارسی هم گرچه آرتیکل مذکر و مونث و خنثی وجود ندارد اما ما بنا به سنت، شراب را مونث می‌دانیم،...
-
حافظ و سجاده‌نشینی دربار
1394/07/06 10:43
تقی پورنامداریان در کتاب «گمشده لب دریا» استدلالی دارد در باب اینکه شراب حافظ نمی‌تواند شراب انگوری باشد. استدلال وی به صورت شرطیه‌ای اقامه می‌شود بدین صورت که «حافظ با دربار رابطه داشته است بنابراین حافظ شرابخوار نیست و شراب وی نیز شراب انگوری نیست». به عبارت دیگر «اگر حافظ اهل شراب بود آنگاه نمی‌توانست با دربار...
-
شهر زیبای افلاطون
1394/07/06 10:38
ترجمه‌های یوسف اباذری ترجمه‌هایی روان و بالنسبه دقیقی هستند. فقط اباذری گاهی در ترجمه‌هایش اصطلاحات و یا مفاهیم را به نوعی ترجمه می‌کند که گویی اصلاً «سوراخ دعا» را نمی‌داند. یکی همین موردی که قصد دارم مطرح کنم: اباذری قسمتی از کتاب گادامر که آن را با عنوان «افلاطون و شاعران» منتشر ساخته، جمله‌ای را چنین ترجمه کرده...
-
جدایی نادر«از» سیمین
1394/07/06 10:17
از وقتی که فیلم «جدایی نادر از سیمین» را برای اولین بار دیدم، همیشه با خود می‌گفتم که عنوان این فیلم ایراد دارد. شما هم اگر داستان فیلم و عنوان را با هم مطابقت دهید نتیجه‌ی مرا خواهید گرفت. باید قاعدتاً فیلم «جدایی سیمین از نادر» نام می‌گرفت و نه بالعکس. چرا که در فیلم این سیمین بود که می خواست «از» نادر جدا شود....